O međunarodnom krivičnom sudu
Međunarodni krivični sud osnovan je Statutom koji je usvojen 17. jula 1998. godine u Rimu. O predlogu Statuta glasalo je ukupno 148 zemalja i to: 120 za, 7 protiv osnivanja Međunarodnog krivičnog suda, a 21 zemlja je bila uzdržana.
Orginal Statuta objavljen je na arapskom, kineskom, engleskom, francuskom, ruskom i španskom jeziku. Statut stupa na snagu i sud će biti osnovan nakon što šezdeseta država članica bude priložila ratifikacione instrumente. U skladu sa ovom odredbom, Statut međunarodnog krivičnog suda je stupio na snagu 1. jula 2002. godine.
Sedište suda je u Hagu u Holandiji, ali isti može da zaseda i u nekoj drugoj državi ili mestu. Sud ima svojstvo međunarodno priznatog pravnog lica, a nadležnost je na teritoriji svih država članica- osnivača i na osnovu posebno zaključenog ugovora sa državom koja nije članica.
Jurisdikcija suda je na teritoriji svih država članica i isti je nadležan za krivična dela genocida, zločina protiv čovečnosti, ratnih zločina i agresije.
Veb-sajt suda je: http.www.icc-cpi.int
Naša Zemlja, je donela zakon o potvrđivanju rimskog statuta Međunarodnog krivičnog suda koji je objavljen u ,, Službenom listu SRJ- Međunarodni ugovori“ br. 5. Od 27. juna 2001. godine. Do danas Statut su ratifikovale 92 zemlje.
Rimski statut Međunarodnog krivičnog suda
Po ovom Statutu, osnovne obaveze država su: da se uzdrže od pretnje ili upotrebe sile protiv teritorijalnog integriteta i političke nezavisnosti bilo koje države; da nijedna država nema pravo da se umeša u bilo koji oružani konflikt ili unutrašnje stvari druge države.
Krivična dela u nadležnosti suda:
Genocid
Zločini protiv čovečnosti
Ratni zločini
Agresija
Statut Međunarodnog krivičnog suda opisuje svaku od ovih krivičnih dela ( biće krivičnog dela).
Nadležnost rationare temporis
Sud je nadležan samo u odnosu na krivična dela koja su izvršena posle stupanja na snagu statuta.
Postupanje suda – početak procedure
Sud počinje sa postupkom na osnovu: – prijave države članice- prijave Saveta Bezbednosti UN na osnovu čl.7. povelje UN, – sopstvenih informacija istragu može započeti tužilac.
Ne bis in idem
Ovaj princip je takođe osnovni princip i po Statutu Međunarodnog krivičnog suda što znači da se istom licu ne može suditi za delo – a za koje – a je već pravnosnažno isto lice bilo osuđeno ili oslobođeno. Ovo pravilo ipak trpi izuzetak u slučaju da Međunarodni krivični sud zaključi da je postupak protiv lica u zemlji vođen iz razloga da bi to lice izbeglo krivičnu odgovornost uz primenu ovog principa odnosno da odlučivanje suda u tom slučaju nije bilo nepristrasno.
Pravo koje se primenjuje
Međunarodni krivični sud postupa i primenjuje Statut Međunarodnog krivičnog suda, Pravila postupka izvođenja dokaza, međunarodne ugovore, principe i načela međunarodnog prava, postulate međunarodnog prava oružanog sukoba, nacionalne zakone i opšte principe država članica i sve u skladu sa međunarodno priznatim ljudskim pravima.
Nulum crime sine lege
Niko ne može biti odgovoran za krivično delo koje u trenutku izvršenja nije bilo krivično delo iz nadležnosti Međunarodnog krivičnog suda.
Nulla poena sine lege
Lice koje sud oglasi krivim može biti kažnjeno samo u skladu sa odredbama Statuta.
Zabrana retroaktivnosti rationae personae
Niko nije odgovoran i ne može biti suđen za delo koje je izvršio pre stupanja na snagu statuta.
Individualna krivična odgovornost
Sud je nadležan samo za vođenje postupka protiv fizičkih lica uz isključenje nadležnosti za lica mlađa od 18. godina.
Irelevatnost imuniteta nosilaca javne funkcije
Pretpostavka nevinosti.
Sastav suda i sudska praksa
Sud čine:
Predsedništvo,
Žalbeno veće,
Kancelarija tužioca,
Sekretarijat (registar).
Sud je sastavljen od 18 stalnih sudija od čega je jedan predsednik i dva potpredsednika. Sudije se biraju i za period od tri ili pet godina, tajnim glasanjem država članica uz podjednaku zastupljenost po nacionalnostima, rasi i polu.
Ista pravila izbora važe i za kancelariju tužilaštva na čijem čelu se nalazi tužilac. Sekretarijat je nadležan za vođenje administracije i obezbeđivanje funkcionisanje suda. Na čelu se nalazi sekretar koga biraju sudije većinom glasova za period od pet godina.
